Ukrayna’nın savaş esirlerinin tedavisini yürüten koordinasyon merkezinin sözcüsü Petro Yatsenko, Rusların Ukraynalıları savaş esiri olarak yakalayıp aktif bir şekilde Çeçen gruplara sattığını ifade etti. Yatsenko, “Rus ordusundan satın aldığımız yaralılarımızı Grozni’ye götürdük ve ardından kendi esirlerimizle takas ettikleri durumlar oldu” dedi. Cenevre Sözleşmesi’nde savaş esirlerinin ticaretini yasaklayan özel bir madde bulunmasa da, Rusların bu uygulamasının, “hiçbir özel anlaşmanın savaş esirlerinin durumunu olumsuz etkilemeyeceğini” belirten anlaşmaya aykırı olabileceği belirtildi.
KADİROV’UN 10 BİN ASKERİ UKRAYNA’YA GEÇTİ
Çeçen lider Ramazan Kadirov’un 10 bin askerinin Ukrayna’ya geçtiği düşünülüyor. Rusya-Ukrayna savaşında, Çeçenlerin Mariupol, Severodonetsk ve Lysychansk çevresinde yoğun çatışmalara karıştığı ve savaşın başında ön cepheden uzaktaki operasyonlarla sınırlı kaldığı belirtiliyor. Bu nedenle, düşman askerlerini kendileri yakalama konusunda daha az beceriye sahip oldukları ifade ediliyor. Bu durum, Ukrayna’daki Çeçen savaş esirlerini geri alabilmek için satın alma yoluna gitmelerini açıklayabilir.
Şubat 2023’te, sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) üyeleri tarafından yakalanan 41 yaşındaki Vyacheslav Levytskiy Çeçenlere satıldı. Avdiivka’nın kuzeyindeki ormanda gerçekleşen gece baskınında Levytskiy, iki bacağından ve karnından vurulmuştu.
Ertesi gün bilinci yerine geldiğinde donmuş toprakta sürünerek biriminin geri kalanlarını aramaya başladı. Sonunda düşman tarafından ele geçirilmiş bir Ukrayna mevzisine ulaştı. DPR üyelerinin kendisine hiçbir tıbbi tedavi sağlamadığını ve bilgi almak amacıyla kürekle dövüldüğünü söyledi.
İki gün sonra cepheden birkaç kilometre uzakta bir Çeçen mevzisine götürüldü ve kendisine Grozni’ye gideceği söylendi. Levytskiy, her ne kadar kötü şöhretli olsalar da Çeçenlerin kendisine nispeten daha iyi davrandığını ifade etti. Çeçenistan’ın başkentine varır varmaz hastaneye kaldırıldı ve burada her iki bacağı da kesildi. Donma nedeniyle tedavi edilemeyen iki eli de ampute edildi. Hastanede iyileşmesinin ardından, beş Çeçen ile takas edilmek üzere hazırlanan diğer 60 Ukraynalı mahkumla birlikte tutulduğu bir bodrum katına götürüldü. Haziran 2023’te diğer 39 Ukraynalıyla yapılan değişim kapsamında evine döndü.
Levytskiy, Çeçenlerin ona iyi davranmasının zamanında Rus dehşetinin ne demek olduğunu iyi bildiklerinden kaynaklandığını ifade etti. Şu an Lviv yakınlarındaki bir rehabilitasyon merkezinde tedavi gören Levytskiy, “Beni asla dövmediler. Bana tekerlekli sandalye verdiler. Hatta ayrılırken sarıldık ve birlikte fotoğraf çektirdik. Bir Çeçen komutan bana ‘Siz Rusları yendikten sonra biz de aynısını yapacağız’ dedi.”
2700’DEN FAZLA UKRAYNALI MAHKUM TAKAS EDİLDİ
Savaşın başlamasından bu yana 2.700’den fazla Ukraynalı mahkum takas yoluyla iade edildi. Ancak Ukraynalı yetkililer kaç Rus’un iade edildiğini ve gözaltında tutulanların sayısını açıklamıyor. 4.000’den fazla Ukraynalı askerin Rusya’da savaş esiri olarak esaret altında kaldığına inanılıyor, ancak Ukrayna ve Rusya kesin sayıları açıklamıyor.
Ruslar tarafından esir tutulanlar ise çok kötü şartlar altında olduklarını belirttiler. Geçen yıl yayınlanan BM raporu, görüşülen 200 Ukraynalı savaş esirinin yüzde 92’sinin, askeri bilgi almak, onları korkutmak veya aşağılamak amacıyla veya bir tür intikam amacıyla işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldığını ortaya koydu.
