Helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve beraberindeki üst düzey yetkililer için üç gün sürecek cenaze töreni Tebriz’de başladı. Önceki gün Tebriz’de, Reisi’nin de aralarında olduğu 9 kişilik ekip, helikopter kazasında can vermişti. Dün on binlerce kişinin katıldığı törende, İran halkının gözyaşları, vefat eden cumhurbaşkanı için aktı. Ülke genelinde bayraklar yarıya indirildi.
Üç gün sürecek törenlerin ilki, Tebriz’de yerel saatle 9.30’da başladı. İran’da Meşhed’den sonra ikinci kutsal kent olarak kabul edilen Kum’a götürüldü. On binlerce İranlı, cenazelerin geçişi sırasında Reisi’nin posterlerini taşıyarak cumhurbaşkanlarına veda etti. Törende konuşan İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahdidi, “İran halkı, sevilen, popüler ve mütevazı bir cumhurbaşkanının ölümünün ardından yasta” ifadelerini kullandı. Konuşmasında merhum Dışişleri Bakanı’nı da anan Vahidi, “Direnişin kritik anlarında aktif diplomasiyi miras olarak bırakan bir bakanın ölümü İran halkını üzüntüye boğdu” sözlerini sarf etti.
Kum’da yapılan törenin ardından naaşlar başkent Tahran’a nakledildi. Tahran’da 3 farklı noktada tören düzenlenecek. İlk tören Büyük Mosalla Camii’nde yapılacak ve cenaze namazı kılınacak.
Namaz sonrasında cenaze töreninin İnkılab Meydanı’ndan Azadi Meydanı’na kadar devam edeceği paylaşılan açıklamada, vatandaşların toplu taşıma ile bölgeye gelmeleri istendi. Tahran’daki törende, cenaze namazını İran lideri Ali Hamaney’in kıldırması bekleniyor. Ardından naaşlar Tahran Üniversitesi’ne götürülecek. Son olarak yurt dışından gelen liderlerin katılımıyla bir anma töreni düzenlenecek.
Tahran’daki törenlerin ardından Reisi’nin naaşı, Güney Horasan Eyaletine nakledilecek ve perşembe günü burada düzenlenecek tören sonrası Horasan Eyaleti’nin Meşhed kentinde defnedilecek. İran’ın önemli dini merkezlerinden Meşhed, aynı zamanda Reisi’nin doğup büyüdüğü şehir.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı için düzenlenecek cenaze törenine katılmak üzere bugün İran’ın başkenti Tahran’a gidiyor. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız ve Sayın Bakanımız, 19 Mayıs 2024 tarihinde meydana gelen elim helikopter kazasında hayatlarını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan için düzenlenecek törene katılmak üzere, 22 Mayıs 2024 tarihinde İran’a bir ziyaret gerçekleştireceklerdir” denildi.
Reisi ve beraberindeki heyetin hayatını kaybettiği helikopter kazasının enkazına ilk ulaşma anı görüntüleri İranlı kaynaklar tarafından paylaşıldı. Görüntülerde helikopterin parçalarının dağıldığı ve cenazelerden bazılarının sert iniş nedeniyle enkazın dışında olduğu anlar kaydedildi. Reisi’nin yüzüğü de enkazın arasında bulundu. Yüzüğün kanlar içinde ve yanmış halde olduğu görüldü.
Reisi’nin yerine geçici Cumhurbaşkanı olarak atanan Muhammed Muhbir, Cumhurbaşkanlığı Seçimi tarihini 28 Haziran olarak açıkladı. Muhbir, Meclis Başkanı Muhammed Kalibaf ve Yargı Erki Başkanı Muhsin Ejei ile Cumhurbaşkanlığı Seçimi tarihinin belirlenmesine ilişkin görüşme yaptı. Görüşme sonunda yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nin 28 Haziran’da yapılacağı belirtildi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmak isteyenlerin 30 Mayıs ila 3 Haziran tarihlerinde gerekli başvuruları yapması gerekecek.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ölümüyle sonuçlanan helikopter yolculuğunda konvoydaki isimlerden Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Gulam Hüseyin İsmaili, kazayı anlattı. İsmaili, seyir sırasında “koşulların” ve havanın “son derece normal olduğunu” söyledi. Devlet kanalı IRIB’e konuşan İsmaili, havanın açık olduğunu ve barajın alt tarafından Tebriz’e doğru yol aldıklarını aktardı. Songon Bakır Madeni’nin bitişiğindeki bölgede yaklaşık yarım saatlik yolculuk yaptıklarını belirten İsmaili, ardından rotanın alanın bitişiğindeki vadide bulut kümelenmesi oluştuğunu kaydetti. İsmaili, “Bu noktanın küçük bir alanında bulutlar vardı ama uçuş yüksekliği açısından bu bulutlarla aynı seviyedeydik hatta biraz daha alçaktaydık” ifadesini kullandı. İsmaili, şunları kaydetti:
“Helikopterler bulutların üzerine çıktı. Bizimki 3 numaralı helikopterdi. Ortadaki helikopter Cumhurbaşkanı’nı taşıyordu. Pilotumuz 30 saniye sonra (Reisi’nin bulunduğu) ana helikopterin yanımızda olmadığını fark etti. Koşullar son derece normal ve sıradandı ve zor bir durum yoktu. Bazı hava yolu uçuşlarında bile titreşimler oluyor ama bu rotada her şey normaldi ve bulutlar anında yok oldu. Daha sonra, altımızda bulutların olmadığı bir havadaydık, ayaklarımızın altındaki (dağların) sırt hattını görebiliyorduk ve hemen yakınında Songun Bakır Madeni vardı.”
İçinde bulundukları helikopterin geri döndüğünü anlatan İsmaili, “Yardımcı pilota ‘Neden geri dönüyorsunuz?’ diye sordum. ‘Helikopterlerden birinin gelmediğini, acil iniş yaptığını varsayıyoruz çünkü ne kadar çağrı yaparsak yapalım telsiz iletişimimiz kesiliyor ve cevap vermiyor’ dedi. ‘Pilot, 1 dakika 30 saniye önce telsiz iletişimimiz olduğunu’ söyledi” dedi. İsmaili, helikopterin döndüğü noktada alanın üzerinde birkaç tur attığını ancak bulutlardan dolayı aşağıyı iyi göremediklerini belirterek, “Bulutun altına girmeleri mümkün değildi. Birkaç turdan sonra Songon madeni yakınlarında iniş yaptık” dedi.
Reisi’yle aynı helikopterdeki Tebriz Cuma İmamı Muhammed Ali Al-i Haşim ile iletişime geçerek nerede olduklarını sorduğunu kaydeden İsmaili, şöyle konuştu:
“Ağaçların altında olduğunu söyledi. Diğer arkadaşların iyi olup olmadığını sorduğumda ise ‘Kimseyi görmüyorum ve yalnızım, ne olduğunu anlamıyorum, etrafımda kimse yok’ cevabını aldım. Ormanlık alanda bulunduğu bilgisini verdi. Cumhurbaşkanı’nın helikopterinin kaza yaptığı hemen anlaşıldı ve harekete geçtik. Bakır madeninde sağlık personelini yanımıza alarak kazanın meydana geldiğini düşündüğümüz bölgeye gittik.”
Haşim’le yaklaşık üç dört kez konuştuğunu söyleyen İsmaili, “Diğer meslektaşlarımız da kazadan 3-4 saat sonrasına kadar sık sık kendisiyle iletişime geçiyorlardı, Ali Haşim Bey çağrıları cevapladı ama verdiği cevaplar iyi olmadığını ve sadece hayatta olduğunu gösteriyordu” açıklamasını yaptı.
Daha sonra helikopterdeki diğer yolcuların “anında öldüğünü” öğrendiklerini belirten İsmaili, “Cesetlerin durumu, kazadan hemen sonra şehit olduklarını gösterdi” dedi.
