ABD’nin Ticaret Politikaları Küresel Piyasalarda Tartışma Yaratan Gelişmeler Sunuyor

ABD’nin korumacı ticaret uygulamalarına dair son gelişmeler, dünya genelindeki piyasa oyuncuları arasında önemli tartışmalara yol açmaya devam ediyor. Başkan Donald Trump’ın uyguladığı tarifeler, uluslararası ticarette belirsizlikleri artırırken, birçok ülkenin Washington’a ticaret heyetleri göndereceği duyuruldu. Bu durum, piyasalarda risk algısını az da olsa hafifletmiş görünüyor.

Trump, Truth Social platformu üzerinden paylaştığı bir mesajda, 75’in üzerinde ülkenin ticaret engelleri, tarifeler, kur manipülasyonu ve diğer parasal olmayan tarifelerle ilgilendiklerine dair kendileriyle iletişime geçtiğini açıkladı. Ayrıca, bu ülkelerin ABD’ye karşı herhangi bir misillemede bulunmadıklarını belirten Trump, ek tarifelerin 90 gün süreyle askıya alındığını ve bu süreçte temel tarife oranının yüzde 10 olarak geçerli olacağını ifade etti.

Buna rağmen, Trump, Çin’e yönelik tarifelerin yüzde 125’e yükseltileceğini duyurdu. Bu yeni karar sonucunda, Çin’e uygulanan toplam tarife oranı, fentanil krizi nedeniyle ek vergilerle birlikte yüzde 145 seviyesine ulaştı. Tarife müzakereleri 90 gün süreyle ertelense de, ABD ile Çin arasındaki “tarife gerilimi” devam ediyor ve bu durum, iki büyük ekonominin arasındaki tansiyonun nereye varacağına dair endişeleri artırıyor.

Kabine toplantısında konuşan Trump, Çin’in uzun bir süre boyunca gümrük tarifelerinden daha fazla faydalandığını iddia etti. Ayrıca, Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping ile doğrudan görüşme isteği bulunduğunu, ancak ne zaman görüşeceğine dair belirli bir tarih vermediğini dile getirdi ve Pekin ile diyaloga açık olduğunu vurguladı.

MAKROEKONOMİK VERİLER: ENFLASYONDA YAVAŞLAMA GÖRÜLÜYOR

Makroekonomik açıdan, ABD’deki tarifelerin enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin endişeler sürerken, açıklanan en son veriler, enflasyon oranının düşmeye devam ettiğini ortaya koydu. Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 düşerken, yıllık artış oranı yüzde 2,4 ile beklentilerin altında kaldı. Bu, Mayıs 2020’den sonra ilk kez TÜFE’nin aylık bazda düştüğünü gösteriyor. Çekirdek TÜFE (gıda ve enerjiyi dışarıda bırakan fiyatlar), Mart ayında aylık yüzde 0,1 artarken, yıllık artış ise yüzde 2,8 olarak kaydedildi.

Tüketici enflasyonunun düşüşe geçtiğine dair verilerin ardından, ABD’de üretici fiyatları da Mart ayında beklentilere ters bir düşüş yaşadı. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), aylık bazda yüzde 0,4 gerileyerek yıllık artış oranı yüzde 2,7 olarak gerçekleşti.

Ayrıca, ABD federal hükümetinin bütçe açığı, Mart ayı itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 32 oranında azalarak 161 milyar dolara düştü.

FED’İN TUTANAKLARINDA TARİFE ENDİŞELERİ ÖNE ÇIKIYOR

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son toplantısına ait yayımlanan tutanaklar, yatırımcılar tarafından dikkatle analiz ediliyor. Fed yetkilileri, istihdam ve ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü risklerin belirginleştiğini, ancak enflasyon açısından yukarı yönlü risklerin arttığını ifade etti. Tutanaklarda, hükümet politikalarının ekonomik görünüme belirsiz etkilerine dikkat çekilerek, ihtiyatlı bir yaklaşımın benimsenmesinin gerektiği vurgulandı.

ABD BORSALARI HAREKETLİ BİR HAFTAYI GERİDE BIRAKTI

New York Borsası, geçtiğimiz hafta dalgalı bir seyir izleyerek, endekslerinde hem önemli kayıplar hem de kazançlar yaşandı. S&P 500 endeksi haftayı yüzde 5,70, Nasdaq yüzde 7,29 ve Dow Jones yüzde 4,95 değer artışıyla kapattı.

Tahvil piyasasında ise satıcılı bir hava hâkimdi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 47 baz puan artarak yüzde 4,47 seviyesinden kapanış yaptı. Analistler, Çin ve Hong Kong’un büyük miktarlarda ABD tahvili tuttuğuna işaret ederek, bu faiz hareketlerinin büyük çapta tahvil satışının yapıldığına dair şüpheleri artırdığını belirtiyor.

Altın fiyatları, güvenli liman arayışlarının etkisiyle 3.245 dolara çıkıp rekor kırarken, hafta sonunda 3.240 dolardan işlem gördü. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 2,8 düşerek 100,1 puanda kapandı.

Petrolde ise, tarifelerin küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceğine dair endişeler nedeniyle baskı sürmekte. Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,2 azalmayla 64,3 dolara geriledi.

Yeni haftada, salı günü New York Fed sanayi endeksi, çarşamba günü sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşması, perşembe günü konut başlangıçları ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları izlenecek. Cuma günü Kutsal Cuma nedeniyle piyasalar kapalı olacak.

AVRUPA BORSALARI DALGALANDI

Avrupa borsaları, ABD ve Avrupa Birliği (AB) arasında karşılıklı olarak alınan tarife erteleme kararlarının ardından belirsizliklerle karşı karşıya kalarak, haftayı negatif bir performans ile kapattı. Ancak, ABD’nin tarife erteleme adımı, borsalarda kayıpları bir nebze azaltma fırsatı sundu.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Trump’ın Çin dışındaki diğer ticaret ortaklarına yönelik ek tarifeleri 90 gün boyunca askıya alma kararını selamlayarak, müzakere fırsatları yaratmak istediklerini ifade etti. Von der Leyen, eğer bu süreç başarılı olmaz ise karşı önlemler alacaklarına dair uyarıda bulundu.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile AB’nin serbest ticaret anlaşması müzakerelerine başlaması da piyasa oyuncuları tarafından olumlu karşılandı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, tarifelerin ticaret üzerindeki etkilerini dikkatlice izlediklerini ve fiyat istikrarını sağlamak için tüm gerekli araçları kullanmaya açık olduklarını belirtti.

Gelecek hafta açıklanacak ECB faiz kararları öncesinde, para piyasalarında ECB’nin faiz oranlarını 25 baz puan indireceği tahmin ediliyor. Geçtiğimiz hafta Fransa’daki CAC 40 endeksi yüzde 2,34, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,13, İtalya’daki MIB 30 endeksi yüzde 1,79 değer kaybetti.

ASYA BORSALARINDA NEGATİF SEYİR DEVAM EDİYOR

Geçtiğimiz hafta Asya borsaları, ABD ve Çin arasında süregelen tarifeler nedeniyle olumsuz bir seyir izledi. ABD’nin Çin’e yönelik tarifelerini yüzde 125’e çıkarması, ticaret savaşlarının daha da derinleşeceği endişelerini artırdı. Ancak, Çin hükümetinin piyasalara yeni teşvikler sunabileceğine dair beklentiler, kayıpların daha da fazla büyümesini engelledi.

Çin’de zorunlu karşılık oranları ve politika faizlerinde yapılacak muhtemel indirimler, piyasalarda olumlu karşılık buldu. Trump’ın diğer ülkelere yönelik tarifeleri erteleme kararı, Çin borsa endekslerinde de pozitife sebep oldu.

Çin’in yıllık TÜFE’nin yüzde 0,1 düşüşle tahminlerin altında kalması ve ÜFE’nin yüzde 2,5 gerilemesi, ekonomi üzerinde deflasyon sinyallerinin güçlendiğine işaret ediyor. Tüm bu gelişmeler ışığında, Güney Kore’nin Kospi endeksi yüzde 1,34, Japonya’nın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,58, Hong Kong’un Hang Seng endeksi yüzde 8,47 ve Çin’in Şanghay Bileşik endeksi ise yüzde 3,11 değer kaybetti.

YURT İÇİ GÜNDEM: TCMB FAİZ KARARI İZLENİYOR

Yurt içerisinde geçen hafta sakin bir süreç geçerken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,01 artışla 9.380,95 puanla kapattı. Önümüzdeki hafta, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) faiz kararı ve ödemeler dengesi verileri dikkatle takip edilecek.

Ekonomistler, TCMB’nin politika faizini yüzde 42,5 seviyesinde sabit tutmasını öngörüyor. Ayrıca, yıl sonu faiz beklentisi ise ortalama yüzde 34,50 civarında şekilleniyor. Önümüzdeki hafta açıklanacak verilere göre, cari işlemler açığının Şubat ayında 4,33 milyar dolar olması bekleniyor. Dolar/TL ise haftalık bazda yüzde 0,3 değer kaybederek 37,8690 seviyesinden işlem gördü.